,,My zwierzętom pomóc chcemy – dużo karmy im zbierzemy” to hasło kampanii organizowanej w naszym przedszkolu już po raz kolejny, w którą bardzo chętnie i aktywnie włączyły się wraz ze swoimi rodzicami, dzieci z grupy II ,, Żabki’’. Każdego dnia w ustawionym przed drzwiami sali pojemniku pojawiały się nowe puszki, torby z karmą dla zwierząt. Już wkrótce, karma ta zostanie przekazana do schroniska dla zwierząt w Zbożnem.Wszyscy kochamy zwierzęta, ale trzeba pamiętać, że to nie są zabawki, które można odłożyć na półkę lub do szafki, kiedy nam się znudzą. Jak opiekować się nimi, uczuliśmy się przez kilka dni poznając np. ,,Kłopoty Burka z podwórka’’. Dzieci miały okazję dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy na temat pielęgnacji zwierząt w trakcie wycieczki do sklepu zoologicznego. Jak widać wszystko tu było bardzo interesujące. (ja)
"Żabki" w sklepie zoologicznym
"Przygoda w Nierobkowie" - tearzyk
W dniu dzisiejszym nasze przedszkolaki obejrzały teatrzyk pt. "Przygoda w Nierobkowie", który mówił o tym, że każdy ma nie tylko prawa, ale też obowiązki. Główny bohater Alojzy uwielbia bawić się , grać na komputerze, oglądać bajki, a najbardziej leżeć na kanapie i gapić się w sufit. Niestety ma też w domu obowiązki, których nie chce mu się wykonywać, a że słyszał o krainie, w której można nic nie robić, więc postanowił się do niej wybrać. Szukał po drodze leniuchów, jednak dwie mrówki, które zaprosił do wspólnej wyprawy - powiedziały, że mają dużo pracy, papuga też odmówiła. Wreszcie napotkał ucznia - nieroba, on chętnie przystał na propozycję. Jak się okazało w trakcie spektaklu, wśród naszych dzieci też nie brak leniuchów - same się przyznały! Przy pomocy przedszkolaków uczeń dotarł do Nierobkowa, tam najadł się mnóstwo słodyczy, od których rozbolał go brzuch. Wezwał karetkę, ale pani doktor powiedziała, że ona odpoczywa i nie musi mu pomagać, to samo stwierdził policjant. Wreszcie pojawiła się Królewna - robiła porządki i sprzątała Nierobkowo, wyjaśniła uczniowi na czym polegają prawa i obowiązki każdego. Im więcej obowiązków, tym więcej każdy z nas ma praw. Chłopiec zrozumial swoje błędy i obiecał poprawę. Dzieciom bardzo podobało się przedstawienie - było ono żywiołowe, wesołe i bardzo pouczające.(am)
Spektakl "Zajęcza chatka" w bibliotece z udziałem "Ekoludków" i "Słonek"
We wtorek 22 listopada 2016r. dzieci z grupy IV "Ekoludki" oraz V "Słonka" uczestniczyły w teatralnym spotkaniu pt. "Zajęcza chatka", które odbyło się w Oddziale dla Dzieci Miejskiej Biblioteki Publicznej w Morągu. Wykonawcami spektaklu byli aktorzy ze Studia Małych Form Teatralnych, Scenografii i Reżyserii – KRAK-ART w Krakowie. Wszystkie dzieci z dużym zainteresowaniem oglądały przedstawienie. Podobała im się nie tylko gra aktorów, ale także scenografia, kolorowe kostiumy i fakt, iż w trakcie spektaklu mogli aktywnie w nim uczestniczyć. (bk)
Zajęcia otwarte w grupie "Ekoludki"
W piatek 18 listopada 2016r. odbyły się zajęcia otwarte dla rodziców dzieci z grupy "Ekoludki". Podczas zajęć przedszkolaki trochę pośpiewały rodzicom, poćwiczyły czytanie i zaprosiły do wykonania wspólnej pracy plastycznej. Zajęcia podobały się zarówno dzieciom, jak i dorosłym - uśmiechy na twarzech uczestników były wystarczającym tego dowodem. (kf)
Dzień Niepodległości w przedszkolu
"Dzisiaj wielka jest rocznica, Jedenasty listopada!... Tym, co zmarli za Ojczyznę Hołd wdzięczności Polska składa”. 10 listopada dzieci z grupy "Słonka" przygotowały dla wszystkich przedszkolaków i pracowników placówki – "żywą lekcję historii". Dzieci opowiedziały o kolejnych wydarzeniach, które doprowadziły nasz kraj do odzyskania niepodległości – program przeplatany był piosenkami wojskowymi i regionalnymi. A co dało to samym przedszkolakom? Na pewno dzieci miały możliwość zrozumienia doniosłości świąt państwowych oraz wydarzeń historycznych, które są z nimi związane. Dzięki wystąpieniu ułana – dzieci dowiedziały się o tym, że hymn narodowy należy śpiewać z zachowaniem właściwej postawy. Na pewno apel zrobił pewne wrażenie na oglądających, gdyż mali artyści musieli bisować piosenki – głównie "Serce w plecaku" oraz "Przybyli ułani pod okienko". (ag)
"W zdrowym ciele, zdrowy duch" - "Żabki" nabywają prawidłowych nawyków zdrowotnych
Przez ostatnie dwa tygodnie dzieci z grupy ,,Żabki” poszerzały swoją wiedzę na temat zdrowego stylu życia. Jednym słowem ,,Co robić, żeby nie chorować i co robić, gdy już zachorujemy?” Dzieci poprzez zabawę poznały ,,Kodeks zdrowego przedszkolaka”, czyli zasady, których należy przestrzegać by nie chorować: zawsze ubieraj się stosownie do pogody i temperatury; dbaj o higienę; pamiętaj o gimnastyce i zabawach na świeżym powietrzu; jedz tylko zdrowe produkty; -przestrzegaj zasad ,,Piramidy zdrowego żywienia; ,,Piramidę zdrowego żywienia” ,,Żabki” doskonale znają, ale co z praktycznym wykorzystaniem? Jak widać świetnie o niej pamiętają. Kanapki przygotowane samodzielnie zawsze są najsmaczniejsze. Jedno z zajęć polegało na samodzielnym przygotowaniu przez dzieci śniadania. Smakowało wszystko, co zdrowe, nawet kiełki. A co robić, gdy zachowujemy? Dzieci dobrze pamiętały, że w takiej sytuacji należy skorzystać z pomocy lekarza. Doskonale pamiętały wiadomości na temat pracy lekarza i pielęgniarki, które zdobyły w czasie wycieczki zorganizowanej w ubiegłym roku do przychodni lekarskiej. W tym roku, dzięki uprzejmości Pani Sabiny Sielickiej, rodzica jednego z naszych dzieci, poznawaliśmy pracę farmaceuty. Na zakończenie realizacji tej tematyki, dzieci miały okazję utrwalić swoje wiadomości i umiejętności na temat zasad udzielania pierwszej pomocy. Zajęcia z dziećmi, w formie warsztatów poprowadził jeden z naszych rodziców, ratownik medyczny Pan Ireneusz Wiktorzak. Jak widać, nawet przedszkolaki wiedza, co robić, gdy ktoś będzie potrzebował naszej pomocy, a wezwanie odpowiednich służb, to też pierwsza pomoc. Jak mówią słowa znanej dzieciom piosenki: ,,Każdy, kto ma mądrą głowę, zna numery alarmowe”. (ja)
"Krasnale" i "Żabki" na uroczystości w ZSZ i O w Morągu z okazji Świąta Niepodległości
W dniu dzisiejszym przedszkolaki z grupy "Krasnale" i "Żabki" uczestniczyły w uroczystych obchodach z okazji "Święta Niepodległości" organizowanych przez Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii i Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Morągu. Akademię rozpoczęto od wprowadzenia sztandaru przez poczet, przywitania przybyłych gości oraz rysu historycznego opisującego walkę Polaków o wolność, który przedstawił Paweł Adamczyk, nauczyciel tej szkoły. Potem padło hasło: "Do hymnu!" - "Mazurka Dąbrowskiego" odśpiewały tylko przedszkolne dzieci!. Następnie wyprowadzono sztandar i nastąpiła kontynuacja części artystycznej, podczas której najmłodsi uczestnicy zaprezentowali wiersze o tematyce patriotycznej, zaśpiewali pieśń "Przybyli ułani", a na koniec swojego występu wszystkie przedszkolaki powiedziały wiersz Władysława Bełzy "Katechizm polskiego dziecka". Naszych artystów nagrodzono gromkimi brawami. Kolejną placówką, która zaprezentowała swój program była Szkoła Podstawowa im. rtm. Witolda Pileckiego w Łącznie oraz głos zabrał jej dyrektor Dariusz Gościniak. Następnie wystąpiła kolejno młodzież z Gimnazjum nr 1, a także gospodarze uroczystości. Miłą niespodziankę sprawiło grono pedagogiczne Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących na czele z panią dyrektor Haliną Pasternacką oraz wicestarosta Edmund Winnicki, którzy wspólnie odśpiewali piosenkę "Wojenko, wojenko". Na zakończenie akademii wystąpił zespół "Biesiadki" - słuchaczki Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Morągu. Zaśpiewały one dwie pieśni patriotyczne, a kropkę nad "i" postawił pan Jerzy Mudry grając przepięknie na skrzypcach. Słowa podziękowania dla wszystkich wyrazili w swych przemówieniach: dyrektor Halina Pasternacka i przybyły mimo nawału zajęć wicestarosta ostródzki Edmund Winnicki, którzy wręczyli uczestnikom słodkie prezenty. Z nieoficjalnych źródeł wiemy, że przedszkolaki zrobiły na wszystkich duże wrażenie i wzbudziły wielką sympatię widowni.(am)
"Poczytaj mi mamo, poczytaj mi tato" - akcja czytania w "Krasnalach"
W grupie "Krasnale" rodzice rozpoczęli akcję czytania dzieciom bajek, wierszy i różnych opowiadań. Cykl spotkań chętnych do czytania rodziców z przedszkolakami rozpoczęła mama Maksa pani Małgosia. Przyniosła wybrane przez siebie zbiory wierszy, a młodsze średniaki wybierały te, które mają chęć posłuchać w danym momencie. Dla dzieci taka akcja przyniesie na pewno duże korzyści - nasi wychowankowie dodatkowo będa mogły mieć kontakt z literaturą, a rodzice możliwość poznania dzieci i swoich możliwości lektorskich. Czekamy na kolejne spotkania...(am)
Listopadowy Koncert Filharmonii Warmińsko - Mazurskiej
Przedszkolaki od wielu lat, raz w miesiącu mają możliwość obcowania z muzyką klasyczną w wykonaniu muzyków z Filharmonii Warmińsko - Mazurskiej im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie. Dziś na koncert pod tytułem "Z kwartetem przez świat", który poprowadził Aleksander Miśnikiewicz zaprosiliśmy rodziców naszych dzieci. Mimo niesprzyjającej aury na spotkanie przybyło kilka mam. Mamy nadzieję, że za miesiąc chętnych do wspólnego muzykowania będzie więcej. Paniom bardzo podobał sie sposób prowadzenia i dobór repertuaru muzycznego oraz zaangażowanie dzieci podczas koncertu. Przedszkolaki utrwaliły sobie znajomość instrumentów muzycznych, dowiedziały się, co oznaczają w muzyce słowa: piano i forte oraz miały okazję do wspólnego śpiewu z artystami.(am)
"Krasnal Hałabała u Żabek"
Dzieci z grupy ,,Żabki” bardzo lubią poznawać przygody małego, leśnego krasnala o imieniu Hałabała. Tym razem była to opowieść ,,O gościach co na ucztę nie przyszli”. Opowiadanie Lucyny Krzemienieckiej, przedstawione w formie teatrzyku było inspiracją do rozmowy na temat jesiennych zwyczajów ptaków. Do udziału we wspólnym zajęciu i zabawach zostały zaproszone dzieci z grupy ,,Krasnale” i ,,Leśne Ludki”. Wspólnie poznawaliśmy ptaki naszych lasów i parków. Zastanawialiśmy się, które ptaki odlatują z Polski, a które u nas zimują i jak można pomóc im przetrwać ten trudny czas.(ja)
"Krasnale" eksperymentują
Dzieci z grupy „Krasnale” na jeden dzień zamieniły się w małych chemików, a sala zabaw stała się ich laboratorium. Sprawczynią tego ciekawego i bardzo pouczającego zdarzenia była pani Małgosia, mama naszego przedszkolaka Maksymiliana. Pani Małgosia poprowadziła z własnej inicjatywy mini lekcję chemii, którą wykorzystując domowe zapasy, każdy rodzic przy odrobinie chęci może przeprowadzić ze swoim dzieckiem w domu. Mama Maksa zaczęła rozmowę z dziećmi od recytacji wiersza o różnych kolorach oraz omówienia sposobu powstawania tęczy. Czterolatki wykazały się sporą wiedzą na temat barw –powiedziały, jakie są barwy podstawowe, pochodne, które są ciepłe, a które zimne. Następnie przeszła do doświadczeń z mieszaniem barwników - każde dziecko miało okazję samo stworzyć własny kolor w probówce. Kolejnym eksperymentem była „Tęcza ze skittelsów”, który polegał na ułożeniu na talerzyku cukierków i wlaniu do niego wody. Barwniki rozpuszczały się, a dzieci mogły obserwować jak powstaje cudna tęcza. Największą euforię wywołała u dzieci „Magiczna piana” - do trzech pojemników pani Małgosia wlała barwniki i ocet, natomiast zadaniem dzieci było wsypanie do nich sody. Na efekty nie trzeba było długo czekać...szklanki kipiały i to dosłownie! Radość dzieci bezcenna. Następne zadanie było nie mniej ciekawe – a nazywało się „Chemiczne jojo”. Czterolatki wsypały sodę do wysokich wazonów, wlały do nich olej i pipetami zakraplały barwniki. Krople barwników unosiły się z dna naczyń do góry, a musująca soda tworzyła na powierzchni oleju pianę. Smakowicie wyglądało kolejne doświadczenie „Tęcza w mleku” - na wylane mleko przedszkolaki zakraplały barwniki tworząc jednocześnie kolory mlecznych cukierków. Kolejną fazą tego eksperymentu było umoczenie wacika higienicznego w płynie do mycia naczyń, a następnie w mlecznej kąpieli, efekty...znamy…. Oczywiście nie każde doświadczenie daje szybki efekt, są takie, które należy obserwować przez dłuższy czas. Takie nasza pani laborantka również przygotowała. Jednym z nich było „ Czy kwiaty piją barwioną wodę?” - w trzech flakonach z różnymi kolorami dzieci umieściły białe kwiaty. Ciekawe, czy zmienią kolor? Na koniec każdy średniak otrzymał kartkę papieru, słomkę i...kleksy kolorowego tuszu, który należało rozdmuchać. Powstawały bardzo ciekawe prace. Kończąc pracowite przedpołudnie „Krasnale” zrobiły z panią Małgosią pamiątkowe zdjęcie i wręczyły jej w podziękowaniu gadżety z logo przedszkola, a nasz gość obiecał, że jeszcze nas odwiedzi. Dziękujemy za wspaniałe doznania i naukę chemii.(am)
Kulinarne warsztaty z rodzicami w "Leśnych Ludkach"
Przedszkolaki z grupy "Leśne Ludki" wraz z rodzicami dowiedziały się co należy jeść, a czego należy unikać, aby być zdrowym. Wprowadzeniem do zajęć było opowiadanie o skutkach złego odżywania. Następnie dzieci zaprosiły rodziców do wspólnego przygotowywania kanapek i surówki. Na zakończenie odbyła się degustacja wykonanych smakowitości. (kf)
"Krasnale" i Krasnal Hałabała
Dzieci bardzo lubią oglądać różnego rodzaju teatrzyki, a jesienna pora stwarza wiele okazji do przedstawienia w ten sposób utworów literatury dziecięcej. Wspaniałym tego przykładem jest książeczka Lucyny Krzemienieckiej "Z przygód Krasnala Hałabały". Dziś młodsze średniaki obejrzały jedno z opowiadań pt. "Jak się Krasnal Hałabała z jeżami w cenzurowane bawił" ilustrowane sylwetami. Teatrzyk był też okazją do utrwalenia sobie przez przedszkolaki wiadomości dotyczących przygotowania się zwierząt do zimy. Później w wolnym czasie "Krasnale" mogły same, swoimi słowami przedstawić treść bajki lub za pomocą różnych pacynek tworzyć własne przedstawienia. (am)
"Słonka" w Komisariacie Policji w Morągu
W dniu 24 października 2016r. dzieci z grupy "Słonka" wybrały się na wycieczkę do Komisariatu Policji w Morągu. Głównym jej celem było zapoznanie z pracą policjantów, zwiedzanie budynku komisariatu i przypomnienie ważnych zasad bezpieczeństwa. Przedszkolaki między innymi miały okazję poznać tajniki policyjnego technika. (ej)
IV Konkurs Pieśni Patriotycznej "Szlakiem Niepodległości" z udziałem "Żabek"
W dniu 20 X 2016r. na scenie Morąskiego Domu Kultury odbył się IV Konkurs Pieśni Patriotycznej "Szlakiem Niepodległości" pod patronatem Burmistrza Morąga. W konkursie wyróżnienie otrzymały dzieci z grupy „Żabki”: Konrad Dębski, Pola Terpińska oraz Olga Wiktorzak za wykonanie utworu "Przybyli ułani pod okienko". Za zaprezentowanie swoich umiejętności wokalnych dzieci otrzymały upominki oraz dyplom. Serdecznie gratulujemy wspaniałego występu oraz życzymy dalszych sukcesów! (if)
Dzień Edukacji Narodowej w przedszkolu
Dzień Edukacji Narodowej obchodziliśmy uroczyście. W sali gimnastycznej zebrała się cała społeczność przedszkola, aby obejrzeć program artystyczny przygotowany przez dzieci z grupy IV "Ekoludki". W programie oprócz okolicznościowych piosenek znalazły się żartobliwe teksty literackie o każdym z pracowników placówki. Każda z kwestii wypowiedzianych przez aktorów wzbudzała zachwyt i wywoływała wielkie brawa publiczności. Po części artystycznej pani Ewa Skibiak, dyrektor przedszkola, złożyła gratulacje nagrodzonym pracownikom placówki. (bk)
Jesienna wyprawa do lasu "Starszaków"
Dzieci z grup "Leśne Ludki" i "Ekoludki" pojechały na zajęcia edukacyjne do "Zielonej Klasy" na terenie Nadleśnictwa Dobrocin. Zajęcia prowadził pan iotr Kadylak, komendant Straży Leśnej, a wspomagał go Krzysztof Grzyb – strażnik. Na początku leśnicy zaprosili dzieci do budynku Nadleśnictwa w celu obejrzenia filmu animowanego i na krótką pogadankę. Film przypomniał przedszkolakom o zasadach zachowania się w lesie. Podczas rozmowy z panem Piotrem dzieci wykazały się znajomością zwierząt występujących w filmie oraz wiedzą na temat tego, że w lesie nie można niszczyć roślin, zostawiać śmieci, rozpalać ognisk, płoszyć zwierząt i hałasować. Następnie odbył się spacer po lesie. Przedszkolaki obserwowały przyrodę i zachodzące jesienią zmiany. Poznawały i utrwalały nazwy drzew na podstawie liści i owoców. Odwiedziły również paśnik dla zwierząt. Była to okazja do przypomnienia o zbliżającej się zimie i o konieczności dokarmiania zwierząt. Po wędrówce przyszedł czas na odpoczynek. Dzieci ze smakiem zjadły bułeczki, którymi poczęstowali nas leśnicy i wypiły ciepłą herbatę. Przy ognisku przyszedł czas na pożegnanie. W podziękowaniu za ciekawe opowieści o lesie i jego mieszkańcach przedszkolaki wręczyły panu Piotrowi i Krzysztofowi własnoręcznie wykonany album z rysunkami oraz znaczki z logo przedszkola. Od pracowników Nadleśnictwa Dobrocin otrzymaliśmy zaś kolorowe odblaski w kształcie drzew i zwierząt. Kiedy zmęczone ale uśmiechnięte przedszkolaki wróciły do przedszkola stwierdziły, że miło i aktywnie spędziły w lesie ten chłodny i pochmurny jesienny dzień. Zajęcia terenowe z udziałem leśników na terenie Zielonej Klasy w Nadleśnictwie Dobrocin to jedno z działań realizowanego przez Przedszkole nr 6 "Pod Zielonym Parasolem" w Morągu programu "Zdrowe, aktywne i bezpieczne przedszkolaki to my" dofinansowanego w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2016 roku. (bw)
"Słonka" na warsztatach w Muzeum Warmii i Mazur
Na zakończenie i podsumowanie innowacji pedagogicznej "Warmia i Mazury – moja mała ojczyzna" – dzieci z grupy "Słonka" z Przedszkola nr 6 "Pod Zielonym Parasolem" w Morągu odbyły wycieczkę do Olsztyna. Tutaj - w zamkowych piwnicach - aktywnie uczestniczyły w zajęciach warsztatowych "Od ziarenka do bochenka, czyli o dawnym wypieku chleba", gdzie zetknęły się ze sprzętem, który dawniej był niezbędny do pracy piekarza, mogły spróbować różnych przypraw, porównywały mąkę pszenną do żytniej, a na zakończenie spotkania samodzielnie przygotowały książeczki na temat etapów powstawania chleba, oraz z apetytem zjadły świeże pieczywo. Kiedy tylko zakończyła się lekcja muzealnicza – przedszkolaki udały się do muzeum, aby podziwiać zgromadzone tu eksponaty. Na zakończenie wycieczki dzieci aktywnie zwiedzały Olsztyńską Starówkę. (ag)
Bezpieczeństwo podczas podróży koleją
Dziś przedszkolaki miały okazję zapoznać się z zasadami bezpieczeństwa w czasie podróży koleją, skutkami niewłaściwego zachowania się na peronie, przejeździe kolejowym, w pobliżu tras komunikacyjnych czy pociągu. Pani prowadząca spotkanie, która pracuje w PKP w Olsztynie przypomniała niektóre znaki drogowe dotyczące przejazdów kolejowych, zaprezentowała kilka filmów o zabarwieniu humorystycznym mówiących jak należy i nie należy zachować się w pobliżu tras kolejowych. Na koniec dzieci otrzymały kolorowanki, które utrwalą dobre i właściwe zachowania.(am)
"Krasnale" w hali sportowej Gimnazjum nr 1
Wszyscy wiemy, jak ważny jest prawidłowy rozwój fizyczny dla każdego człowieka. Edukację z tego zakresu należy zacząć wśród dzieci już od najmłodszych lat. Przedszkolaki z natury mają dużą potrzebę ruchu, którą wystarczy tylko właściwie spożytkować i ukierunkować. Skorzystaliśmy więc z faktu, że tata Pawła pan Krzysztof Farjaszewski jest nauczycielem wychowania fizycznego w Gimnazjum nr 1 w Morągu i zaprosił "Krasnale" do siebie na zawody sportowe. Pan Krzysztof bardzo chętnie zaproponował, aby takie spotkania odbywały się cyklicznie w ciagu całego roku szkolnego. Większość dzieci nie miała jeszcze okazji przebywać na takim obiekcie, więc zrobił on na dzieciach spore wrażenie. Całe zajęcia poprowadził tata Pawła, a pomagały mu uczennice z klasy sportowej, które we wspaniały sposób zaopiekowały sie dziećmi, pomagając im w trudnych konkurencjach. Najpierw dzieci wylosowały swój zespół - były więc "Żabki", "Słonka", "Krasnale" i "Grzybki", a potem przystąpiły do ciekawych konkurencji sportowych. Po kilku z nich nastąpiła przerwa na uzupełnienie płynów w organizmie...oj, woda smakowała jak nigdy. Po małej przerwie przystąpiono do dalszego współzawodnictwa, trzeba przyznać że "młodsze średniaki" spisały sie na medal! Na zakończenie odbył się mecz piłki nożnej...było ostro i wesoło...tylko dlaczego gole wpadały do jednej bramki...?Zmęczone ale szczęśliwe dzieci otrzymały nagrody i obiecały, że jeszcze tu wrócą. Dziękujemy panu Krzysztofowi za wspaniałą organizację zawodów oraz świetny pomysł na dalsze zaszczepianie w przedszkolakach prawidłowych nawyków zdrowotnych.(am)
Archiwum Aktualności